Laatst had ik de ouders van Daan in de praktijk. Ze waren behoorlijk van streek en in de war. Daan is een veertienjarige jongen. Zijn gedrag is het afgelopen jaar enorm veranderd. Hij is brutaal, houdt dingen voor hen achter en gedraagt zich vijandig. Hij is volledig in de ban van zijn "verkeerde" vrienden, die volgens zijn ouders een negatieve invloed hebben op hun zoon.
In hun gezelschap zit hij te mopperen en is hij chagrijnig, maar bij zijn vrienden gedraagt hij zich vrolijk en uitgelaten. Hij is erg gehecht aan zijn privacy en vindt dat zijn ouders niks met zijn leven te maken hebben. De zoon die ze dachten te kennen, is een raadsel voor hen geworden. De enige keer dat het moeder lukt om iets samen te doen, is als ze aanbiedt om te gaan winkelen.
Daan wordt volkomen in beslag genomen door zijn vrienden. Zodra hij de gelegenheid heeft, gaat hij naar buiten om hen te ontmoeten. Hij lijkt er alles voor over te hebben om door de vriendengroep geaccepteerd te worden, steun te krijgen en erbij te horen. En dat gaat ten koste van zijn relatie met zijn ouders en familie.
Zijn ouders voelen zich bij elke poging om met hem te praten meer machteloos. Hun eerst zo spontane, vrolijke jongen lijkt zich steeds minder op zijn gemak te voelen in hun gezelschap. Hij vindt het bijvoorbeeld niet meer nodig om samen te eten of om mee naar familiegelegenheden te gaan.
Volgens vader is de verontrustende nieuwe houding van Daan een gedragsprobleem. Hij wil tips over hoe hij zijn opvoedskills kan uitbreiden, want zijn zoon in toom houden en het hanteren van de gebruikelijke methodes, zoals straf en huisarrest, werken niet. Die leiden zelfs tot nog grotere problemen.
Moeder voelt zich uitgebuit door Daan, misbruikt zelfs. Altijd staat ze voor hem klaar. Ze begrijpt niets van zijn gedrag. Ze vraagt zich af of dit rebelse pubergedrag normaal is. Ligt het misschien aan de hormonen? Moet ze zich zorgen maken? Hoe moet ze reageren? Ze wil graag hulp bij het opvoeden van haar puber.
De oorzaak voor de opstandige houding van Daan wordt pas duidelijk als we hetzelfde scenario in een volwassen situatie plaatsen. Stel je voor dat je partner zich opeens vreemd gedraagt, je niet meer aankijkt, lichamelijk contact uit de weg gaat, kortaf reageert, je toenaderingen afweert en je gezelschap vermijdt. Je voelt je machteloos en zoekt hulp bij je beste vriend of vriendin. En stel je voor dat jij hem of haar om advies vraagt. Zou hij of zij zeggen: 'Heb je al geprobeerd om straf uit te delen?' ‘Heb je grenzen gesteld en je verwachtingen aangegeven?’
We hebben hier niet te maken met een gedragsprobleem, maar met een relatieprobleem. Wat voor ons zo klaar is als een klontje in een situatie met een volwassene, verbaast ons als het zich voordoet in de ouder-kindrelatie. Zo zagen Daans ouders ook niet in dat het in hun situatie ging om een relatieprobleem. Ze focusten zich vooral op het lastige gedrag van Daan.
Is het verhaal van Daan en zijn ouders herkenbaar voor je? Denk jij ook dat je te maken hebt met een onhandelbare zoon of dochter? Weet je niet meer hoe je contact kan maken met je opstandige puber? Vrees je de invloed van "verkeerde" vrienden?
Op 27 september organiseren wij een online bijeenkomst waarin we verder ingaan op dit onderwerp. We laten je zien hoe je als ouder de aandacht kan richten op de relatie met je kind, op de verbinding en niet langer op het negatieve gedrag.
*'De impact van "verkeerde" vrienden' is één van de thema's uit de online bijeenkomstenreeks 'Vergroot je invloed'.
Gelukkig heb ik de ouders van Daan door middel van gesprekken kunnen geruststellen: ze hebben inzicht gekregen in de manier waarop zij hun relatie met hem benaderden. Waardoor de weg vrij kwam om weer de verbinding aan te gaan met Daan.